O Decreto Stop Desafiuzamentos sae descafeinado fronte á emerxencia habitacional; o lobby financeiro impón a dirección ao Goberno de Sánchez, amparados por Economía e Xustiza.
Unha vez analizado no BOE a Real Decreto-lei 37/2020, do 22 de decembro, de medidas urxentes para facer fronte ás situacións de vulnerabilidade social e económica no ámbito da vivenda, desde a PAH vemos, como aspectos negativos:
A curta duración da súa vixencia, só ata o fin do vixente estado de alarma. Desde a PAH sabemos que as consecuencias socio-económicas da crise sanitaria vai ser máis prolongada, por iso seguiremos insistindo que debe ter vixencia, polo menos, ata o 31-12-2021 ou ata a publicación da Lei de Vivenda Estatal que responda as demandas da PAH.
As compensacións que se establecen para grandes posidores, quen xamais nos compensaron do rescate na crise anterior.
É unha inmoralidade e un disparate que se destine diñeiro público á banca rescatada pendente de devolver 65.000 millóns e a fondos voitre e socimis, quen se permite o luxo de non pagar impostos ao estar en paraísos fiscais ou ter un trato fiscal de favor.
Non entendemos nin aceptamos esta cesión do Goberno a corporacións cuxo único obxectivo é gañar canto máis diñeiro mellor, permitindo que a vivenda sexa obxecto de especulación en lugar dun dereito con función social.
Tamén alertamos que se caeron da protección algunhas das situacións de ocupación forzosa, á que por necesidade víronse obrigadas familias vulnerables, a quen ningunha Administración Pública foi capaz de ofrecerlles unha alternativa de vivenda digna e adecuada, e para as que, ao contrario que para os grandes posuidores, non se establece compensación algunha.
As presións dos lobbies financeiro/inmobiliarios sobre os ministerios de Calviño e Campos, lograron en parte, os seus obxectivos.
Con todo, como aspectos positivos a mobilización conseguiu a prohibición dos desafiuzamentos de alugueiro, tanto por falta de pagamento como por finalización de contrato (aínda que só sexa, de momento, ata a finalización do estado de alarma), ou os de precario ou recuperación da posesión por distintas vías do artigo 250.1 LAC (civís), para persoas cuxa vulnerabilidade comezase tamén antes da pandemia. E, aínda que con algunhas lagoas este decreto garante que non poidan ser cortados as subministracións básicas a moitas persoas vulnerables.
Desde a PAH anunciamos que seguirá habendo desafiuzamentos tras este decreto, por iso seguiremos loitando por conseguir a extensión da prohibición a todas as familias vulnerables sen alternativa de vivenda digna e adecuada, e cunha duración temporal suficiente como para que as Administracións Públicas dispoñan de Parque Público para poder ofrecer esas alternativas e recuperen vivenda da banca para o alugueiro social.
Empezamos xa, poñéndonos inmediatamente en contacto co Goberno para trasladar o noso absoluto rexeitamento a estas modificacións, ao obxecto de que se emenden nunha próxima corrección de erros no BOE. O contrario, será froito da presión da banca e grandes empresas ao Goberno, e vannos a ter totalmente enfronte.
Síntese xurídica do contido completo deste Decreto en materia de vivenda
1. Desafiuzamentos de alugueiros
Suspensión de desafiuzamentos. Novo prazo:
desde a entrada en vigor do RDL ata o fin do estado de alarma (09/05/21). Agora, ata o 31/01/21). Vincúlase a suspensión á prórroga do estado de alarma do RD 956/2020. Se se prorrogase unha vez máis, deberíase engadir para estender o prazo.
Clarifica por primeira vez que afecta tanto a desafiuzamentos por falta de pagamento como finalización de contrato.
Se non hai data de lanzamento, pódese pedir a suspensión da vista.
A parte demandada debe acreditar vulnerabilidade, de acordo ao artigo 5 do RDL 11/2020. O arrendatario debe acreditar ALGUNHA das situacións dos supostos das letras a) e b):
Pase a estar en situación de desemprego (de forma extensiva, interpretamos que se xa se atopaba en paro, entra igual), ERTE, ou reducise a súa xornada por motivo de coidados, en caso de ser empresario, ou outras circunstancias similares que supoñan unha perda substancial de ingresos, cumprindo uns límites de ingresos o mes anterior.
Que a renda do alugueiro + gastos e subministracións básicas ≥ 35% dos ingresos netos do conxunto da unidade familiar. Gastos e subministracións básicos = subministracións de electricidade, gas, gasoil para calefacción, auga corrente, telecomunicación fixa e móbil, e contribucións á comunidade de propietarios, todos eles da vivenda habitual.
Cando o demandado acredite a súa situación de vulnerabilidade, o LAJ (secretario xudicial) comunicarallo ao demandante en 10 días (2 semanas sen festivos), quen pode acreditar tamén vulnerabilidade ou risco de situarse nela.
Unha vez recollidos todos os escritos, o LAJ comunicará a situación aos Servizos Sociais, quen en 10 días (2 semanas sen festivos) deberán valorar a vulnerabilidade das partes e indicar as medidas para tomar.
O xuíz, unha vez dispoña de toda a documentación do caso, deberá ditar auto acordando a suspensión se a vulnerabilidade está acreditada. Se non o está, tirará adiante co procedemento.
O auto debe indicar que unha vez deixe de estar en vigor o estado de alarma, os prazos renovaranse automaticamente.
Se se acredita a vulnerabilidade, a Administración ten que adoptar as medidas que se indiquen no informe de Servizos Sociais (haberao?) durante o prazo de suspensión (é dicir, durante o estado de alarma). Cando se adopten as medidas (pasará algunha vez?), a Administración comunicarao ao Tribunal para que levante a suspensión en 3 días.
2. Suspensión doutros desafiuzamentos
Prazo:
desde a entrada en vigor do RDL ata o fin do estado de alarma (09/05/21).
Abarca: precario, ocupación, execución de títulos xudiciais. Finalmente non entran procesos penais.
Suxeitos afectados: persoas xurídicas e persoas físicas con máis de 10 vivendas. Redacción confusa: “pertenzan a persoas xurídicas ou a persoas físicas titulares de máis de dez vivendas”. Requírese que as xurídicas tamén sexan titulares de máis de 10 vivendas, Loitemos para que se interprete así en Xulgados.
Persoas afectadas deben cumprir cos supostos da letra a) do art. 5 do RDL 11/2020:
Pase a estar en situación de desemprego (de forma extensiva, interpretamos que se xa se atopaba en paro, entra igual), ERTE, ou reducise a súa xornada por motivo de coidados, en caso de ser empresario, ou outras circunstancias similares que supoñan unha perda substancial de ingresos, cumprindo uns límites de ingresos o mes anterior.
O Xuíz deberá tomar a decisión ponderando as seguintes circunstancias:
Entrada ou permanencia motivada por situación de extrema necesidade, valorando o informe de Servizos Sociais.
Cooperación dos ocupantes coa Administración para buscar unha alternativa.
Ademais no fogar deberá atoparse algunha persoa que cumpra co seguinte:
Dependente
Vítima de violencia contra a muller
Menor de idade
O LAJ, unha vez recollida a documentación, trasladaraa ao demandante/denunciante e aos Servizos Sociais, quen deberá emitir informe en 15 días (3 semanas sen festivos).
Se a situación de vulnerabilidade queda acreditada, o Xuíz ponderará as demais circunstancias e ditará auto no seu caso acordando a suspensión do lanzamento ata a finalización do estado de alarma.
Se non se acredita a vulnerabilidade, non cumpren requisitos ou se dan outras circunstancias (que a continuación resumimos), o procedemento tira para adiante.
Durante a suspensión, a Administración deberá tomar as medidas indicadas no informe se se cumpren a situación de vulnerabilidade ou outras adecuadas para “satisfacer a necesidade habitacional” da persoa e “que garantan o seu acceso a unha vivenda digna”.
Circunstancias que non permiten a suspensión:
Vivenda de persoa física que sexa domicilio habitual ou segunda residencia.
Vivenda de persoa xurídica cedida a persoa física para domicilio habitual ou segunda residencia.
Entrada ou permanencia consecuencia de delito
Indicios racionais de que se están realizando actividades ilícitas (narco-pisos, proxenetismo…).
Ocupación posterior á entrada en vigor do RDL.
Vivendas públicas ou privadas destinadas a vivenda social.
3. Compensación para arrendadores (pequenos e grandes posuidores) afectados pola suspensión do desafiuzamento.
Só se poderá pedir compensación se a Administración non tomou as medidas do informe de Servizos Sociais en 3 meses.
Valor medio de alugueiro de vivenda na contorna (vía índices de referencia ou outros criterios obxectivos).
Súmanse gastos correntes acreditados (IBI, subministracións, comunidade…).
Compensación desde a suspensión ata o seu levantamento ou fin do estado de alarma. Non ata a data do desafiuzamento.
Se o prezo medio do alugueiro é superior á renda do alugueiro, compensarase coa renda do alugueiro.
Non distingue entre pequenos ou grandes posuidores.
A solicitude poderá realizarse ata 1 mes despois do fin do estado de alarma e o arrendador deberá presentar escrito coa cantidade adecuada de acordo ao comentado antes.
Compensación a cargo do Plan Estatal de Vivenda 2018-2021 e xestionada polas CCAA.
4. Compensación para propietarios dos demais casos (ocupación)
Só se poderá pedir compensación se a Administración non tomou as medidas do informe de Servizos Sociais en 3 meses.
Só se poderá pedir compensación se o propietario acredita que a suspensión do lanzamento supuxo un prexuízo económico ao atoparse a vivenda ofertada en venda ou alugueiro antes da entrada no inmoble dos ocupantes.
Valor medio de alugueiro de vivenda na contorna (vía índices de referencia ou outros criterios obxectivos).
Súmanse gastos correntes acreditados (IBI, subministracións, comunidade…).
Compensación desde a suspensión ata o seu levantamento ou fin do estado de alarma. Non ata a data do desafiuzamento.
A solicitude poderá realizarse ata 1 mes despois do fin do estado de alarma e o arrendador deberá presentar escrito coa cantidade adecuada de acordo ao comentado antes.
Compensación a cargo do Plan Estatal de Vivenda 2018-2021 e xestionada polas CCAA.
Real Decreto-ley 37/2020, de 22 de diciembre,
de medidas urgentes para hacer frente a las situaciones de
vulnerabilidad social y económica en el ámbito de la vivienda y en
materia de transportes.